17. Hukuk Dairesi 2020/724 E. , 2021/1336 K.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi
Taraflar arasındaki tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda; kararda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne dair verilen hükmün süresi içinde davalı ... Turizm Taşımacılık Yat. San. ve Tic. Ltd. Şti. vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği düşünüldü;
-K A R A R-
Davacılar vekili, 29.08.2014 tarihinde davacıların murisi ... idaresindeki araç ile davalı ..."ın idaresindeki ... plakalı aracın çarpışması sonucu ..."un vefat ettiğini, kazaya karışan ... plakalı aracın ... Turizm Taşımacılık Yat. San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından kısa süreli kira sözleşmesi ile ... adına kiralandığını, kiralayan şirketin tazminat sorumluluğunun bulunduğunu, kazada ..."ın asli kusurlu olduğunu belirterek, davacı ... için 1.000,00 TL maddi ve 50.000,00 TL manevi tazminatın, diğer davacılar için 50.000,00"er TL manevi tazminatın davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsilini talep etmiştir.
Davalı ... AŞ vekili, manevi tazminat talebinin, kombine limitinin %25"i ile sınırlı olmak üzere teminat kapsamına dahil edildiğini, davacılar vekiline 30.10.2014 tarihinde 10.000,00 TL ödendiğini ve ibra edildiğini belirterek davanın reddini savunmuştur.
Davalı ... Genel Sigorta A.Ş. vekili, sigortalı araç sürücüsünün %100 kusuru gözetilerek davacılar vekiline 27.10.2014 tarihinde 64.905,78 TL ödeme yapıldığını, sigortalının kusuru oranında ve poliçe limiti ile sorumlu olunduğunu, kaza tarihinden itibaren faiz istenilemeyeceğini belirterek davanın reddini savunmuştur.
Davalı ... Taşımacılık Yat. San. ve Tic. Ltd. Şti. vekili, müvekkilinin araç kiralama alanında faaliyet gösterdiğini, kazaya karışan ... plakalı aracın şirket bünyesinde yer aldığını, bu aracın müvekkilinin bilgisi dışında ..."a tesliminin yapıldığını, savcılığa suç duyurusunda bulunulduğunu belirterek, davanın reddini savunmuştur..
Mahkemece, Dairemizin ilgili bozma ilamına uyulmasına karar verilerek, toplanan deliller ve benimsenen bilirkişi raporuna göre, davacı ..."un davalı ... AŞ aleyhine açtığı maddi tazminat isteminin reddine, davacı ..."un diğer davalılar aleyhine açtığı maddi tazminat isteminin kabulü ile 9.519,18 TL maddi tazminatın bu davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacıya verilmesine, hüküm altına alınan miktarın 1.000,00 TL"sine davalılardan ... ve ... Turizm Ltd. Şti. yönünden 29/08/2014 tarihinden itibaren, diğer davalı ... Genel Sigorta A.Ş. yönünden 27/10/2014 tarihinden itibaren, bakiye 8.519,18 TL"ye de tüm davalılar yönünden 30/05/2016 tarihinden itibaren yasal faiz yürütülmesine, davalı ... şirketinin sorumluluğunun poliçe limitiyle sınırlı tutulmasına; davacıların manevi tazminat istemlerinin kısmen kabulü ile davacı ... için 25.000,00 TL, davacı ... için 25.000,00 TL, davacı ... için 25.000,00 TL, davacı ... için 25.000,00 TL olmak üzere toplam 100.000,00 TL manevi tazminatın davalılar ..., ... Sigorta AŞ. ve ... Turizm Taşımacılık Yatırım Sanayi ve Ticaret Limited Şirketinden müştereken ve müteselsilen (davalı ... şirketinin sorumluluğunun poliçe limiti olan 25.000,00 TL ile sınırlı olarak) alınarak davacılara verilmesine, hüküm altına alınan miktarlara davalılardan ... Sigorta AŞ. yönünden 28/09/2014 tarihinden itibaren, diğer davalılar yönünden ise 29/08/2014 tarihinden itibaren yasal faiz yürütülmesine, davacıların manevi tazminat istemi yönünden fazlaya ilişkin taleplerinin reddine karar verilmiş; hüküm, davalı ... Taşımacılık Yat. San. ve Tic. Ltd. Şti vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1-Dosyadaki yazılara, mahkemece uyulan bozma kararı doğrultusunda inceleme yapılıp hüküm verilmiş olmasına, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına, bozmanın kapsamı dışında kesinleşmiş olan yönlere ilişkin temyiz itirazları incelenemeyeceğine göre, davalı ... Taşımacılık Yat. San. ve Tic. Ltd. Şti. vekilinin sair temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
2-Dava, trafik kazasından kaynaklanan destekten yoksun kalma tazminatı ve manevi tazminat istemine ilişkindir.
Bozma kararımız öncesi yerel mahkemece, davacı ..."un davalı ...Ş. aleyhine açtığı maddi tazminat istemli davanın reddine, davacı ..."un diğer davalılar aleyhine açtığı maddi tazminat istemli davanın kabulü ile 9.519,18 TL maddi tazminatın bu davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacıya verilmesine, hüküm altına alınan miktarın 1.000,00 TL"sine davalılardan ... ve ... Turizm Ltd. Şti. yönünden 29/08/2014 tarihinden itibaren, diğer davalı ... Genel Sigorta AŞ. yönünden de 27/10/2014 tarihinden itibaren, bakiye 8.519,18 TL"ye de tüm davalılar yönünden 30/05/2016 tarihinden itibaren yasal faiz yürütülmesine, davalı ... şirketinin sorumluluğunun poliçe limitiyle sınırlı tutulmasına, davacıların manevi tazminat istemlerinin kısmen kabulü ile davacılar için ayrı ayrı 25.000,00"er TL. manevi tazminatın davalılar ..., ... Sigorta AŞ. ve ... Turizm Taşımacılık Yatırım Sanayi ve Tic. Ltd. Şti"den müştereken ve müteselsilen alınarak davacılara verilmesine, hüküm altına alınan miktarlara davalılardan ... Sigorta A.Ş. yönünden 28/09/2014 tarihinden itibaren, diğer davalılar yönünden ise 29/08/2014 tarihinden itibaren yasal faiz yürütülmesine, davalı ... şirketinin sorumluluğunun poliçe limiti ile sınırlı tutulmasına, davacıların manevi tazminat istemi yönünden fazlaya ilişkin taleplerinin reddine karar verilmiş, hükmün davalı ... AŞ ve davalı ... Turizm Taşımacılık Yat. San. ve Tic.Ltd. Şti. tarafından temyiz edilmesi üzerine; Dairenin 04.12.2017 tarih, 2016/13989 E-2017/11279 K sayılı ilamı ile hükmün manevi tazminat yönünden bozulmasına karar verilmiş, Dairenin 28.01.2019 tarih, 2018/1616 E, 2019/743 K sayılı ilamı ile davalı ...Ş. vekilinin karar düzeltme talebinin kabulüne karar verilmiştir.
Davacılar vekili tarafından imzalanan 15/10/2014 tarihli “Hasar Makbuzu ve İbraname” başlıklı, ”hasar sebebi:manevi” olarak yazılı belge içeriğinden, davalılardan ... Sigorta
A.Ş. tarafından 10.000,00 TL ödenmesi karşılığında ... Sigorta A.Ş.’nin ibra edileceği belirtilmiş, davacılar vekili hesabına 30/10/2014 tarihinde 10.000,00 TL manevi tazminat ödemesi yapılmıştır.
Dairemiz bozma kararı sonrasında davacılar vekili tarafından davalı ...Ş.’ye ihtarname çekilerek vekaletnamesinde ibraname yetkisi olmadığından sigorta şirketi ile aralarında düzenlenen ibranamenin yok hükmünde olduğu bildirilerek sigorta şirketi tarafından ödenen miktar 17/10/2019 tarihinde iade edilmiştir.
Mahkemece; bozma ilamına uyularak, ilgili ibra evrakının celbi ile tüm dosya kapsamına göre yapılan yargılama sonucunda; davacı vekilince davalı ... ile ibraname düzenlenmiş ise de davacı vekilinin ibraname düzenlemesi için gerekli özel yetkiye sahip olmadığı, ibranamenin geçersiz olduğu, öte yandan iade edilen 10.000,00 TL"ye davalı ... tarafından bir itirazda da bulunulmadığı görüldüğünden, ibranamenin geçersiz olduğunun kabulü ile sigorta şirketinin diğer hakları saklı olarak, ödeme yapılmamış gibi değerlendirme yapılarak her bir davacı için 25.000,00’er TL manevi tazminata hükmedilmiştir.
Türk Medeni Kanunu"nun 2. maddesi “Herkes, haklarını kullanırken ve borçlarını yerine getirirken dürüstlük kurallarına uymak zorundadır. Bir hakkın açıkça kötüye kullanılmasını hukuk düzeni korumaz.” hükmü ile aynı Kanunun 3. maddesindeki “Kanunun iyiniyete hukukî bir sonuç bağladığı durumlarda, asıl olan iyiniyetin varlığıdır. Ancak, durumun gereklerine göre kendisinden beklenen özeni göstermeyen kimse iyiniyet iddiasında bulunamaz.” Hükmünü havidir.
"... Bir sözleşmenin taraflarından birinin o sözleşmenin ifa olunacağı hususunda o güne kadar süre gelen davranışları ile karşı tarafa tam bir güvence vermiş ve karşı taraf da sözleşmenin yerine getirileceği inancına iyi niyetle bağlanarak kendisine düşen edimleri yerine getirmiş ise, artık sözleşmenin şekil yönünden geçersizliğini ileri sürmek hakkın kötüye kullanılması niteliğini taşır ve bu husus yasal himayeden yoksun kalır. Bu durumlarda sözleşmenin geçersizliğine dayanılarak akdin icrasından kaçınılamaz..." (Yargıtay Hukuk Genel Kurulu"nun 6 Haziran 1979 gün 14/190-799 sayılı kararı)
Somut olayda; her ne kadar davacılar vekilinin vekaletnamesinde ibraname düzenlemesi için gerekli özel yetkiye sahip olmadığı anlaşılmakta ise de; davacılar vekilinin sigorta şirketi tarafından yapılan ödemenin üzerinden 5 yıl geçtikten ve özellikle mahkemece verilen
kararın Dairemizce manevi tazminat yönünden bozulması sonrasında şekli eksiklik olduğu gerekçesiyle ibranamenin yok hükmünde olduğu belirtilerek, iade işlemi gerçekleştirmesinin hakkın kötüye kullanılması niteliğini taşıdığı açıktır.
Bu durumda mahkemece, açıklanan bu hukuki ve maddi olgular ile Medeni Kanun"un 2. maddesindeki objektif iyiniyet kuralları gereği, hakkın kullanımında iyiniyetle hareket edilmesi zorunluluğu çerçevesinde somut olayın değerlendirilmesiyle, davacı tarafından verilmiş olan ibraname doğrultusunda manevi tazminata ilişkin olarak ... Sigorta tarafından yapılmış olan ödeme geçerli bir ödeme kabul edilerek, Dairemiz’in 04.12.2017 tarih, 2016/13989 E-2017/11279 K sayılı ilamında da açıkça belirtildiği üzere "manevi tazminatın bölünemezliği" kuralı doğrultusunda inceleme yapıp davanın manevi tazminat talebi yönünden etkisi tartışılarak sonucuna göre hüküm kurulması gerekirken yazılı olduğu şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davalı ... Turizm Taşımacılık Yat. San. ve Tic. Ltd. Şti. vekilinin sair temyiz itirazlarının REDDİNE, (2) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davalı ... Turizm Taşımacılık Yat. San. ve Tic. Ltd. Şti. vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davalı ... Turizm Taşımacılık Yat. San. ve Tic. Ltd. Şti."ye geri verilmesine 15/02/2021 gününde oybirliğiyle karar verildi.
