(Kapatılan)17. Hukuk Dairesi 2020/682 E. , 2021/1654 K.
"İçtihat Metni"
Davacı ... ile davalı ... arasındaki dava hakkında İstanbul 6. Asliye Ticaret Mahkemesinden verilen 30/12/2015 gün ve 2014/876-2015/833 sayılı hükmün Dairenin 19/03/2019 gün ve 2016/7994-2019/3200 sayılı kararı ile bozulmasına karar verilmiş olup, davacı vekili tarafından süresi içinde kararın düzeltilmesi istenilmekle, dosya incelendi, gereği düşünüldü:
- K A R A R -
Davacı vekili, davacının Arnavutköy Belediyesi"den KİK kapsamında çöp toplama hizmeti işini üstlendiğini, müvekkili tarafından üstlenilen işin yürütülmesi amacıyla dava dışı Omgal İnş. Turiz. Temizlik Hizmetleri Gıda ve San. Dış. ic. Ltd. Şti"den araç kiraladığını, kiralanan çöp kamyonlarından davalı ... şirketine trafik sigortalı aracın davacı şirket çalışanı sürücü Niyazi Yıldırım idaresinde iken yaya ..."a çarpması ile ..."ın hayatını kaybettiğini, müvekkilinin işleten sıfatıyla sorumlu olduğunu, müteveffa ..."ın varisleri tarafından Gaziosmanpaşa 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2011/527 E. sayılı dosyası ile tazminat davası açıldığını, .... tarafından müteveffa ..."ın eşi ve çocuklarına 50.406,55 TL tazminat ödendiğini, ayrıca müteveffa ..."ın varisleri ile davacı şirket arasında Sulh ve İbra Sözleşmesi imzalandığını, ibraname hükümlerine göre sigorta şirketi tarafından ödenen tazminat hariç müvekkili tarafından 40.000,00 TL manevi, 60.000,00 TL maddi tazminatın müteveffanın mirasçılarına ödendiğini, iş bu ödemeye karşılık müvekkilinin .... ve dosyadaki diğer davalılara rücu etme hakkının saklı tutulduğunu, müvekkilinin sözleşme ile ödenmesi kararlaştırılan bedelin 55.000,00 TL"sini 26.10.2011 tarihinde, 45.000,00 TL"sini 01.11.2011 tarihinde ödediğini, ödeme sonucunda mahkemece diğer davalılar bakımından karar verilmesine yer olmadığına karar verildiğini, Borçlar Kanunu"nun 109. maddesinde alacaklıya tediyede bulunan 3. şahıs halef olacağı borçlu
tarafından alacaklıya haber verildiği takdirde tediye eylediği miktar nispetinde alacaklının haklarına kanunen halef olur, düzenlemesinin olduğunu, ... Sigorta AŞ"nin ölen ..."ın yakınlarına üstlenmiş olduğu sigorta limitinin çok altında bir tazminat bedeli ödediğini, müvekkili şirketin ise trafik kazası sebebiyle meydana gelen zararın sigorta şirketince üstlenilmesi gereken kısmını üstlendiğini belirterek, mirasçılara ödenen 60.000,00 TL maddi tazminatın davalı ... şirketinden rücuen tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı vekili, davacının üçüncü kişi veya sigortalıları olmadığını, müteveffanın yakınlarıyla kendi aralarında yaptıkları anlaşmanın şirketlerini bağlamayacağını, davanın husumet yokluğu nedeniyle reddi gerektiğini, davacının aracı kiralaması nedeniyle araç işleteninde değişiklik meydana geldiğini ve sigorta poliçesinin sona erdiğini beyanla davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece davanın kısmen kabulüne; 31.908,51 TL"nin temerrüt tarihinden itibaren yasal faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine karar verilmiş; hüküm, davalı vekili tarafından temyiz edilmiş, Dairenin 19/03/2019 gün 2016/7994-2019/3200 sayılı ilamı ile hükmün "akit olmayan davacı şirketin ödediği bedeli davalı ... şirketinden talep etmesi mümkün değildir" gerekçesi ile bozulmasına karar verilmiş, davacı vekilince süresinde karar düzeltme isteminde bulunulmuştur.
1-Dava, davacı (ihale yüklenicisi-işleten) şirket tarafından ölenin yakınlarına ödenen tazminatın davalıdan rücuen tazmini istemine ilişkindir.
Burada öncelikle üzerinde durulması gereken husus; (eldeki dava öncesinde) ölenin yakınları tarafından Gaziosmanpaşa 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2011/527-2011/647 sayılı kararı ve dosya kapsamıdır. Anılan dava, eldeki davanın davacısının da aralarında olduğu beş davalıya karşı açılmış olup, çöp toplama işini ihale ile veren Belediye, ihale yüklenicisi (eldeki davanın davacısı) şirket, araç sürücüsü, araç maliki ve aracın ZMSS şirketi önceki davada davalı konumunda olup, uğranılan maddi zararın tüm davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili talep edilmiştir.Bu durumda davalılar arasında kanundan kaynaklanan müteselsil sorumluluk ilişkisi olduğu açıktır. Davalı ... şirketi 2918 sayılı KTK"nın 85. maddesinde düzenlenen işletenin hukuki sorumluluğunu (poliçe limitiyle sınırlı olmak üzere) üstlenmiş olmakla, önceki davada müşterek müteselsil sorumluluğu bulunmaktadır.
Gaziosmanpaşa 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2011/527-2011/647 sayılı dosyasının yargılaması devam ederken, henüz delil toplama aşamasında davalı(eldeki davanın davacısı) ... tarafından ölenin yakınları olan hak sahiplerine 6/10/2011 ve 1/11/2011 tarihli dekontlar ile 60.000,00 TL maddi (ve 40.000,00 TL manevi) tazminat ödemesi yapmış ve davalı (eldeki davanın davacısı) ... ile ölenin yakınları arasında 18/10/2011 tarihli İbra- Sulh belgesi imzalanmıştır. İbra-Sulh sözleşmesinin 8. maddesinde; "davalı .... yaptığı ödemeyi ve diğer tüm zararlarını diğer davalılara rücu etme hakkını saklı tutar" hükmü mevcut olup, ödeme yapan ... önceki davanın karar celsesinde; "Sulh sözleşmesinin tasdikini talep ederek sigorta şirketine, diğer şirkete ve sürücüye dava açma hakkını saklı tutmuştur. Gaziosmanpaşa 1. Asliye Hukuk Mahkemesince, diğer dört davalı hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilerek, sulh-ibra sözleşmesi tasdik olunmuş, bu karar tebliğe çıkartılmamış, davalı ... şirketi tarafından temyiz edilmemiştir.
Her ne kadar, davalı ..., uzun sureli kiralama nedeniyle işleten değişikliği olup sigorta sözleşmesinin sona ermiş olduğunu iddia etmekteyse de, dosyada mübrez kiralama sözleşmesi 01.03.2011 tarihli olup, ihtilafa konu kazanın gerçekleştiği tarihte araçlar henüz kiralamaya konu edilmemiş olmakla, araç işleteninin poliçede yer alan sigortalı Omgal İnş. Tur. Temizlik Hiz. Gıda ve San. Dış. Tic. Ltd. Şti. olduğu anlaşılmaktadır. Kazaya karışan aracın ZMSS poliçesi 12/01/2011-2012 vadeli olup, davalı ZMSS ile araç maliki(önceki davada davalı konumunda bulunan Omgal Şti)arasında düzenlenmiştir. Poliçede kişi başına ölüm halinde 200.000,00 TL teminat limiti gösterilmiştir.
Kazada zarar görenlere karşı tüm davalılar, farklı hukuki nedenlerle zarardan müteselsilen sorumlu olup aralarındaki münasebet de ihtiyari dava arkadaşlığıdır. Müteselsil borçluluk, bir edimin birden fazla borçlusunda her birinin edimin tamamını ifa etmekle yükümlü olduğu bir borçluluk türü olup, borçlulardan birinin edimin tümünü ifa ederek alacaklıyı tatmin etmesi halinde evvelce mevcut olmasa dahi ifayı gerçekleştiren borçlu ile diğer borçlular arasında bir hukuki ilişki doğacaktır. KTK"nın 85. maddesi uyarınca, motorlu aracın işletilmesi sırasında doğan zararlardan işletenin sorumluluğu asıl sorumluluk olup motorlu aracın işletilmesinden doğan zararın işleten Omgal Ltd. Şti. ve (poliçe teminat limitleri çerçevesinde) ... tarafından giderilmesi gerekmektedir. Gaziosmanpaşa 1. Asliye Hukuk Mahkemesi"nin 2011/527 E. sayılı dosyasında davalı sıfatını haiz Yeşil Adamlar Atık Yönetimi A.Ş. tarafından zarar giderilmiş olup, işveren sıfatıyla kusursuz sorumlu olan Yeşil Adamlar Atık Yönetimi A.Ş, giderdiği gerçek zarar ölçüsünde (ve poliçe limitleri çerçevesinde) zorunlu mali sorumluluk sigortacısına rücu hakkını haizdir. Kaldı ki davalı ... şirketi Gaziosmanpaşa 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2011/527-2011/647 sayılı kararını temyiz etmemiştir.
Her ne kadar, davanın kısmen kabulüne dair verilen karar Dairemizce bozulmuş ise de; yukarıdaki açıklamalar ışığında taraflar arasındaki hukuki ilişkinin ve rücu koşullarının yeniden değerlendirilmesi sonucunda, davacı vekilinin karar düzeltme isteminin kabulü ile Dairemizinn 19/03/2019 gün 2016/7994-2019/3200 sayılı bozma ilamının ortadan kaldırılması gerekmiştir.
2-Davalı vekilinin temyiz nedenlerinin incelenmesinde;
Dosya içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp, değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına göre, davalı vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir.
SONUÇ:Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davacı vekilinin karar düzeltme talebinin kabulü ile Dairemizin 19/03/2019 gün 2016/7994-2019/3200 sayılı bozma ilamının ortadan kaldırılmasına, (2) nolu bentte açıklanan nedenlerle davalı vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun bulunan hükmün ONANMASINA, aşağıda dökümü yazılı 1.634,70 TL kalan onama harcının temyiz eden davalıdan alınmasına, tashihi karar peşin harcının istek halinde davacıya geri verilmesine, 18/02/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.
