17. Hukuk Dairesi 2020/488 E. , 2021/2101 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi
Taraflar arasındaki tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda; kararda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne dair verilen hükmün süresi içinde davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği düşünüldü:
-K A R A R-
Davacı vekili, müvekkiline yangın sigorta poliçesi ile sigortalı işyerinin bulunduğu AVM"de, meydana gelen yangın nedeniyle hasar gördüğünü, hasar bedeli 15.080,00 TL"nin müvekkili tarafından davandışı sigortalıya ödendiğini, meydana gelen hasarda işyerinin içerisinde bulunduğu alışveriş merkezinin işleteni olan davalı ... Mimarlık İnş. Tur. San ve Tic. Ltd. Şti. ile davalı ... Sinema Turizm San. ve Tic. Ltd. Şti"nin sinema bölümündeki makinist odasındaki kaynak çalışması sırasında çıkan yangın nedeniyle sorumlu olduklarını iddia ederek ödenen bedelin davalılardan rücuen tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Birleşen davada dava dilekçesi asıl davadaki maddi olguları tekrar ederek, yangının meydana gelmesinde sözleşme konusu kaynak işini yapan ..."in kusurunun bulunduğunu ileri sürerek yapılan ödemenin, ödeme tarihlerinden itibaren avans faizi ile birlikte birleşen
dosya davalısından tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Asıl davada davalı ... Mimarlık İnş. Turz. A.Ş. vekili yangının kiracı olan diğer davalı şirketin kiralanan gayrimenkuldeki tadilattan kaynaklanması nedeni ile bina sahibi olan müvekkilinin sorumluluğunun bulunmadığını, bina maliki olan müvekkilinin bu konuda alınması gereken hiçbir önleminin olmadığını, gerekli önemlemlerinin alınmasının tadilatı yapan kiracıya ait olduğunu, müvekkili ile sigortalı arasında da kira ilişkisinin de bulunması nedeni ile halefiyet kurallarının kiralayan sigortalının imzaladığı sözleşmedeki kurallara belirlenmesi gerektiğini, sözleşmenin 12. Maddesinde kiralayanın sorumluluğunun bulunmadığını belirlendiğini, bu nedenle istenilen tazminatın müvekkilinden talep edilemeyeceği kira sözleşmesinden kaynaklanan davaların Sulh Hukuk Mahkemesi"nde görülmesi gerektiği ayrıca sigortalı ile bulunan sözleşmedeki yetki sözleşmesi çerçevesinde davanın İstanbul Mahkemelerinde görülmesi gerektiğini savunarak davanın esas ve usul yönünden reddine karar verilmesini istemiştir.
Asıl davada Sinemera Sinema vekili müvekkilinin pasif davaya ehliyetinin bulunmadığını, yangına sebebiyet veren birleşen dosya davalısı ..."in 09/09/2016 tarihinde kolluk beyanında dava dışı ... Turzim Ltd. Şti. adına söküm işlerini yaptığını beyan ettiği, aynı beyanda anılan kişinin kaynak işlerini yapmadığını da ileri sürdüğü, dolayısı ile sorumluluğunun dava dışı ... Turz. Ltd. Şti."ne ait olduğunu, C.B.S."nca yapılan hazırlık soruşturması sonucunun beklenmesi gerektiğini Çorlu Sulh Hukuk Mahkemesi"nin 2012/92 değişik iş sayılı dosyasında yapılan tespitte yangının çıkış nedeninin tam olarak tespit edilemediğini ayrıca yangının bu derece büyümesi ve AVM."de yangına müdahale edilecek tespitler nedeni ile yangının yayılıp/ yapılmadığı konusunda belirleme yapılmadığını, ekspertiz raporunda da yangının çıkış nedeni ile kaynak yapılan yerin arasında farklılıklar bulunduğunun belirlendiği, yangının oluşması, yayılması ve sorumluluğu ile ilgili hususların açıklığa kavuşturulmadığını, yangın sırasında yangının çıktığı ileri sürülen 3. nolu sinema salonu makine dairesinin kapısının kilitli olduğunu savunarak davanın reddini talep etmiştir.
Birleşen davada davalı davaya cevap vermemiştir.
Mahkemece iddia savunma toplanan delillere göre davacının asıl davasının kısmen kabulü ile 15.080,00 TL"nin
.2.892,00 TL"nin 08/10/2012 tarihinde, 12.188,00 TL"sinin ise 11/12/2012 tarihinden itibaren değişen oranlarla avans faizi ile birlikte tahsilde tekerrür olmamak üzere davalı ... Sinema Tur San. ve Tic. Ltd. Şti."den tahsiline, asıl davada davalı ... Mimarlık A.Ş."ye yönelik davanın reddine, birleşen dava yönünden davanın kabulü ile 15.080,00 TL"nin 2.892,00 TL"nin 08/10/2012 tarihinde, 12.188,00 TL"sinin ise 11/12/2012 tarihinden itibaren değişen oranlarla avans faizi ile birlikte tahsilde tekerrür olmamak üzere davalı ..."den tahsiline karar verilmiş; hüküm, davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece yazılı gerekçe ile davalı ... Mimarılık A.Ş. Yönünden davanın reddine karar verilmiş ise de yapılan araştırma inceleme hüküm vermeye yeterli değildir.
Dava; işyeri sigorta sözleşmesinden kaynaklanan rücuen tazminat istemine ilişkindir. Davacı ... sigortalısına hasar bedelini ödemiş, TTK"nun 1472. maddesi gereğince sigortalısının haklarına halef olarak asıl davada Yangının çıktığı Alışveriş merkezindeki yangının çıktığı ... Sinema Tur. San. ve Tic. Ltd. Şti. ve AVM"nin işltemecisi ve maliki ... Mimarlık İnş. Tur.Yat. Mağazacılık Tic. A.Ş."ye karşı eldeki davayı açmıştır.
08.09.2012 tarihli İtfaiye raporu, yangın sonrası Ekpser raporu ve mahkemece alınan bilirkişi heyet raporuna göre; ... AVM"de faaliyet gösteren Sinema içindeki salonlardan birinin makinist odasında yapılan tadilat çalışmaları sırasında kaynak makinasından çıkan kıvılcımların etrafa yayılarak yangına sebeb olduğu sabittir.
Dosya kapsamından, davalı ... Sinema Tur. San. Tic. Ltd. şirketinin dava konusu taşınmazı 01/09/2012 tarih ve 10 yıl süreli kira sözleşmesi ile davacı ... Mimarlık İnş. Turizm Yatırım Tanıtım ve Mağ. Tic. A.Ş.’den kiraladığı yine dava dışı sigortalı ... Deri san. ve Tic. AŞ."nin (davacı firmanının zararını ödediği sigortalısı)de AVM içindeki mağazayı 23.02.2005 tarihinde davalı ... Mimarlık İnş. Turizm Yatırım Tanıtım ve Mağ. Tic. A.Ş.’den kiraladığı anlaşılmıştır.
Sigorta Ekpserinin 24.09.2012 Tarihli raporuna göre dava dışı sigortalı ... Deri San. ve Tic. AŞ."nin İşyerindeki ayyakkabı ve çanta gibi emtiaların ve yine Demirbaşların söndürüme çalışmaları sırasında sıkılan su nedeni ile ıslandığını, deforme olduğunu ve zarar gördüğünü rapor etmiştir.
Mahkemece bilirkişi heyetinden alınan 16.06.2015 tarihli kök rapor davalı ... Mimarlık"ın bina maliki olduğu ancak sorumlu olmadığı diğer davalıların ise meydana gelen zarardan
sorumlu olduğu rapor edilmiştir. 23.05.2017 tarihli ek raporda davacı vekili Binaların Yangından Korunması Hakkındaki Yönetmeliğin 96.maddesine göre AVM içinde Yağmurlama sistemi bulunup bulunmadığı, varsa çalışıp çalışmadığı konusunda değerlendirme yapılması için rapora itiraz etmiş, bilirkişilerce teknik bir konu olduğu için bu konuda değerlendirme yapılamayacğı belirtilmiştir. Mahkemece davalı ... Mimarlık Tic. AŞ. yönünden yangının binadaki yapım ve bakım eksikliğinden kaynaklanmadığı bu nedenle sorumlu olmadığı diğer davalıların ise meydana gelen zarardan sorumlu oldukları gerekçesi ile asıl davada davalı ... Mimarlık AŞ yönünden davanın reddine diğer davalı ... Sinema Tur. San. ve Tic. Ltd. Şti. yönünden kabulüne birleşen davada ise ... yönünden davanın kabulüne karar verilmiştir. Ancak varılan sonuç dosya kapsamına uygun olmamıştır.
6098 sayılı Borçlar Kanunu"nun 69. (818 s. BK 58.) maddesinde düzenlenen bina ve yapı eseri malikinin sorumluluğu, kusursuz sorumluluk türü olan özen (olağan sebep) sorumluluğudur. 6098 sayılı TBK"nun 69/1. maddesinde "Bir bina veya imal olunan herhangi bir şeyin maliki, o şeyin fena yapılmasından yahut muhafazadaki kusurundan dolayı mesul olur" denilmektedir. Bina veya yapı eseri malikinin sorumluluğu, yapı eserinin yapımındaki bozukluğa veya bakımındaki eksikliğe dayanmaktadır. Sorumluluğun doğmasında, yapılıştaki bozukluk-bakım eksikliği ayrımının bir önemi bulunmamaktadır. Zira, malikin sorumlu olması için bakım eksikliği veya yapılıştaki bozukluktan herhangi birinin varlığı yeterli görülmektedir.
Bina veya yapı eseri malikinin sorumlu tutulabilmesi için; yapım bozukluğu veya bakım eksikliğinden zararın doğması, yapım bozukluğu veya bakım eksikliği ile zarar arasında uygun illiyet bağının bulunması yeterlidir. Bina veya yapı eseri malikinin sorumluluğu bakımından bulunması zorunlu unsur olan illiyet bağı yönünden ise, bu bağın kesilmesine yol açacak sebeplerin somut olayda gerçekleşmemiş olması gereklidir. İlliyet bağını kesen sebepler ise; mücbir sebep, zarar görenin ya da üçüncü kişinin ağır kusurudur. Zarar, aradaki illiyet bağını kesecek derecede bir mücbir sebepten, zarar görenin ya da üçüncü bir kişinin kusurundan doğmuş ise yapı malikinin sorumluluğu sözkonusu olmaz (HGK"nun 29.11.2017 tarih, 2017/3-439 Esas ve 2017/1463 Karar).
19.12.2007 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmeliğinin Yağmurlama Sistemi başlıklı 96.Maddesinde; (1) Yağmurlama sisteminin amacı; yangına erken tepki verilmesinin sağlanması ve yangının kontrol altına alınması ve söndürülmesi için belirli bir süre içerisinde tasarım alanı üzerine belirlenen miktarda suyun boşaltılmasıdır. Yağmurlama sistemi, aynı zamanda bina içindekilere alarm verilmesi ve itfaiyenin çağrılması gibi çeşitli acil durum fonksiyonlarını da aktif hâle getirebilir. Yağmurlama sistemi; yağmurlama başlıkları, borular, bağlantı parçaları ve askılar, tesisat kontrol vanaları, alarm zilleri, akış göstergeleri, su pompaları ve acil durum güç kaynağı gibi elemanlardan meydana gelir. Yağmurlama sistemi elamanlarının TS EN 12259’a uygun olması şarttır.
(2)Aşağıda belirtilen yerlerde otomatik yağmurlama sistemi kurulması mecburidir:d) Toplam alanı 2000 m2’nin üzerinde olan katlı mağazalarda, alışveriş, ticaret ve eğlence yerlerinde,…” düzenlemesi mevcuttur.
Mahkemece hükme esas alınan bilrkişi raporunda davacının davalı ... Mimarlık İnş. Tur. Yat. Tan ve Mağ. Tic. AŞ."nin sorumluluğu konusundaki itirazlarına yönelik rapor alınmadan eksik inceleme ile karar verilmiştir.
Bu durumda mahkemece; davacının itirazlarının değerlendirilmek üzere binanın tasdikli projesinin de getirtilmek ve bina maliki olan ve kanunen kusursuz sorumluluğu kabul edilen davalı ... Mimarlık Tic. AŞ."nin illiyet bağını ortadan kaldıran belirli hallerin varlığı şartıyla sorumluluktan kurtulabileceği de gözetilmek suretiyle, binanın yapım ve bakımında eksikliğinin bulunup bulunmadığı, az yukarıda bahsedilen Yönetmelik kapsamında gerekli yangın önleme tedbirlerinin davalı AVM işletmecisi/ maliki şirket tarafından alınmış olup olmadığının, AVM"nin Yağmurlama Sistemi kurulması gereken binalardan olup olmadığının, yağmurlama sistemi var ise çalışıp çalışmadığının, yangın olayının gelişerek AVM sathındaki diğer işyerlerine sirayet etmesinde ve itfaiyenin zorunlu olarak köpük sıkarak müdahale etme zorunluluğunun ortaya çıkmasında ne şekilde etken olup olmadığının, yangının büyüyüp yayılma sebepleri ile yangına müdahalede eksiklikler olup olmadığının irdelendiği, İş Güvenliği Uzmanı (Elektrik Mühendisi), İş Güvenliği Uzmanı (yangın inc. ve güv. uzmanı), iş güvenliği uzmanı (makine mühendisi)"ndan teşkil ettirilecek en az üç kişilik bilirkişi kurulundan rapor
alınarak davalı bina malikinin sorumlululuğunun bulunup bulunmadığının tam ve açık şekilde tespit edildikten sonra belirlenecek duruma göre bir karar verilmesi gerekirken davalı ... Mimarlık Tic. AŞ. hakkında yazılı şekilde yetersiz inceleme karar verilmesi doğru görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davacıya geri verilmesine 02/03/2021 gününde oybirliğiyle karar verildi.
