17. Hukuk Dairesi 2017/5583 E. , 2019/11651 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki, trafik kazası nedeniyle maddi tazminat davası üzerine yapılan yargılama sonunda, kararda yazılı nedenlerle, davanın kısmen kabulüne ilişkin verilen hüküm, davalı ... Sigorta A.Ş. vekili ve davalı ... vekili tarafından süresi içinde temyiz edilmekle, dosya incelendi, gereği düşünüldü:
-K A R A R-
Davacı vekili, davalıların işleten/sürücüsü ve trafik sigortacısı olduğu aracın, davacıya ait araca tam kusurlu olarak çarpmasıyla oluşan kazada, davacının aracında bulunan ve diyaliz tedavisine giden ..."un ağır yaralandığını, araçta değer kaybı meydana geldiğini, davacının tamir süresince başka araç kiralamak zorunda kaldığını, hastanın diyalize girememesi sonucu da gelir kaybedildiğini belirterek, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla, araç değer kaybı 250,00 TL, başka araç kiralama için 600,00 TL. ve gelir kaybı için 50,00 TL. olmak üzere şimdilik toplam 900,00 TL. maddi tazminatın, olay tarihinden işleyecek yasal faiziyle birlikte davalılardan tahsilini talep etmiş; 10.01.2012 tarihli ıslah dilekçesiyle, değer kaybı talebini 1.500,00 TL"ye, başka araç kiralama bedeli talebini 3.825,00 TL"ye yükseltmiştir.
Davalı ... vekili, davacı aracını sigorta eden ... Sigorta A.Ş"ye poliçe teminatının tamamının ödendiğini, poliçeden kaynaklanan sorumluluklarının son bulduğunu belirterek davanın reddini savunmuştur.
Davalı ... vekili, kusura itiraz ederek davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, kararda yazılı gerekçelerle ve benimsenen bilirkişi raporuna göre; davanın kısmen kabulü ile 3.328,13 TL. maddi tazminatın, dava tarihinden işleyecek yasal faiziyle birlikte davalılardan müteselsilen tahsiline, fazlaya ilişkin talebin reddine dair verilen hükmün, davalı ... Sigorta A.Ş. Vekili ve davalı ... vekili tarafından temyizi üzerine, Dairemizin 23.01.2017 tarih, 2014/14763 Esas ve 2017/382 Karar sayılı ilamı ile; "davalı ... Sigorta A.Ş"ye hükme esas alınan bilirkişi raporlarının hiçbirinin tebliğ edilmediği; davalıya kusur ve tazminata ilişkin bilirkişi raporlarının usulüne uygun şekilde tebliği ile davalının savunma hakkını kullanması ve raporlara karşı varsa itirazlarını bildirmesinin sağlanması, itirazlarının değerlendirilerek oluşacak sonuca göre karar verilmesi gerekirken, usulünce yapılmış tebligat olmadan ve davalının savunma haklarını da kısıtlar biçimde yargılamaya devam edilip yazılı şekilde hüküm tesisinin doğru görülmediği" gerekçesiyle karar bozulmuştur.
Mahkemece, bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda; davanın kısmen kabulü ile 3.328,13 TL. maddi tazminatın dava tarihinden işleyecek yasal faiziyle birlikte davalılardan müteselsilen tahsiline, fazlaya ilişkin talebin reddine karar verilmiş; hüküm, davalı ... Sigorta A.Ş. vekili ve davalı ... vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1-Dosya içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına; kazadaki hasardan kaynaklanan araç değer kaybı doğrudan zarar niteliğinde olduğundan, poliçe limitini tüketmemiş olması kaydıyla davalı trafik sigortacısının bu zarardan da sorumlu olmasına; araç hasar bedeli davaya konu edilmediğinden, davalı ..."in davacı kaskocusunun rücusu üzerine ödediği araç hasar bedelinin, davaya konu zararlara etkisinin bulunmamasına göre; davalı ... Sigorta A.Ş. vekili ve davalı ... vekilinin sair temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
2-Dava, trafik kazasından kaynaklanan araç değer kaybı, araç mahrumiyet bedeli ve kazanç kaybından oluşan maddi tazminat istemine ilişkindir.
Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası; motorlu bir aracın karayolunda işletilmesi sırasında, bir kimsenin ölümüne veya yaralanmasına veya bir şeyin zarara uğramasına neden olması halinde, o aracı işletenin, zarara uğrayan 3. kişilere karşı olan sorumluluğunu belli limitler dahilinde karşılamayı amaçlayan ve yasaca yapılması zorunlu kılınan bir sorumluluk sigortası türü olup, sigorta şirketinin sorumluluğu poliçe limitiyle sınırlıdır.
Davalı ..."e ait olup dava konusu kazaya karışan araç için, davalı ... tarafından zorunlu mali sorumluluk sigorta poliçesi düzenlendiği; maddi hasarlar için araç başına teminat limitinin kaza tarihi itibariyle 8.000,00 TL. olduğu görülmektedir. Bu itibarla; davalı trafik sigortacısının, davacının aracında oluşan hasar nedeniyle sorumluluğunun 8.000,00 TL"lik limitle sınırlı olduğu açıktır.
Davalı ... tarafından, poliçe limiti 8.000,00 TL"nin, davacı aracının kasko sigortacısı olan dava dışı ... Sigorta A.Ş"ye 27.12.2007"de ödendiği savunulmuş; adı geçen sigorta şirketi tarafından verilen cevapta ise, davaya konu kazadaki araç hasarı nedeniyle davacıya 12.182,00 TL. ödendiği bildirilmiştir. Davacının kasko sigortacısının rücusu üzerine, davalı ... Sigorta A.Ş. tarafından herhangi bir ödeme yapılıp yapılmadığı araştırılmadan karar verilmesi, eksik inceleme niteliğindedir.
Açıklanan vakıalar karşısında; davalı ... Sigorta"nın düzenlediği ZMSS poliçesindeki limitle (8.000,00 TL.) sınırlı sorumlu olduğu da dikkate alınarak, davalı sigortacının davacı aracının kasko sigortacısı olan ... Sigorta A.Ş"ye ödeme yapıp yapmadığı ve ödediği miktarın adı geçen şirketten sorulması ile oluşacak sonuca göre (davaya konu değer kaybı talebinden sigortacının sorumlu olduğu; ancak, bu bedelin de poliçedeki limite dahil olduğu gözetilerek) davalı ... Sigorta A.Ş"nin hukuki durumunun takdir ve tayini gerekirken, eksik incelemeyle, yazılı biçimde hüküm tesisi bozmayı gerektirmiştir.
Kabule göre ise; davalı ..., ZMSS poliçesi gereği davacının aracında meydana gelen gerçek zarar miktarı ile sınırlı olarak zarardan sorumlu olduğu ve ZMSS Genel Şartları"nın A.6-k. maddesi gereği, dolaylı zarar niteliğindeki ikame araç kira bedelinden (araç mahrumiyet bedeli) davalı trafik sigortacısının sorumlu olmadığı gözetilmeden, bu zarar kalemini de içeren tazminattan davalı ... şirketinin sorumluluğuna karar verilmesi de doğru değildir.
3-Davaya konu edilen araç değer kaybı zararı ile araç mahrumiyet bedelinin belirlenmesi bakımından alınan ve mahkemece de benimsenen 12.08.2011 tarihli bilirkişi raporu doğrultusunda, davacıya ait araçta 1.500,00 TL. değer kaybı oluştuğu ve davacının araç mahrumiyet zararının 3.825,00 TL. olduğu kabul edilmişse de hükme esas alınan bilirkişi raporunda, anılan zararlara ilişkin hesaplamalar doğru yapılmamıştır. Eksik inceleme ve hüküm kurmaya elverişli olmayan bilirkişi raporuna göre karar verilemez.
Bu durumda mahkemece; davaya konu zararlarla ilgili hesap yapmaya ehil, İTÜ veya Karayolları Genel Müdürlüğü Fen Heyeti gibi kurum veya kuruluşlardan seçilecek uzman bilirkişi (makine mühendisi) veya bilirkişi kurulundan tüm dosya kapsamına göre; davacı aracının modeli, markası, kaza tarihindeki yaşı, kilometresi, hasarının nitelik ve niceliği vs. gibi hususlar gözönünde bulundurularak, kaza tarihi itibariyle serbest piyasadaki 2. el piyasa rayiç değeri (hasarsız haliyle) ile aracın hasarı onarıldıktan sonraki haline göre serbest piyasadaki 2. el piyasa değeri arasındaki fark (aradaki farkın değer kaybı olarak kabul edilmesi) konusunda; ayrıca, davacının mahrumiyet zararının, aracın makul tamir süresi ile aynı vasıftaki aracın kiralanması için gerekli bedelin ne kadar olduğu belirlendikten sonra, davacının aracını kullanamadığı döneme ilişkin olarak bakım giderleri, amortisman vs. tasarruf ettiği miktarlar da düşülmek suretiyle hesaplanması hususlarında, ayrıntılı, gerekçeli, denetime elverişli bir rapor alınarak sonucuna göre karar verilmesi gerekirken, yazılı olduğu biçimde hüküm kurulması doğru görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) nolu bentte açıklanan nedenlerle, davalı ... Sigorta A.Ş. vekili ve davalı ... vekilinin sair temyiz itirazlarının REDDİNE; hükmün, (2) nolu bentte açıklanan nedenlerle, davalı ... Sigorta A.Ş. yararına ve (3) nolu bentte açıklanan nedenlerle davalı ... ve davalı ... Sigorta A.Ş. yararına BOZULMASINA; peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davalılara geri verilmesine 09/12/2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.
