(Kapatılan)17. Hukuk Dairesi 2020/2613 E. , 2021/693 K.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
BİRLEŞTİRİLEN DAVA
Taraflar arasındaki maddi ve manevi tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda kararda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne dair verilen hükmün asıl ve birleştirilen davalarda davacılar vekili, davalı ...Groupama A.Ş. Vekili, davalı .... Şti. Vekili, davalı ... vekili ve davalı ... vekili tarafından temyizi istenmiş olmakla dosya incelendi, gereği düşünüldü:
-K A R A R-
Asıl dosya davacıları vekili, davacıların murisi yaya..."in 18.09.2008 tarihinde meydana gelen trafik kazası sonucu vefat ettiğini, ceza dosyasında davalı şoförler ..."a %70 ve ...ya %30 oranında kusur verildiğini, davacıların destekten yoksun kaldığını belirterek fazlaya ilişkin saklı kalmak kaydıyla eş ... için 400,00 TL maddi, 60.000,00 TL manevi, çocuklar ... için 300,00 TL maddi, 40.000,00 TL manevi, ... için 200,00 TL maddi, 30.000,00 TL manevi ve ... için 100,00 TL maddi, 20.000,00 TL manevi tazminatın kaza tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesini talep etmiş, yargılama sırasında maddi tazminat taleplerini ıslah ile arttırmıştır.
Birleştirilen 2009/27 Esas numaralı dosya davacıları vekili, davacıların murisi yaya ..."nun trafik kazasında vefat ettiğini, her iki araç sürücüsünün kusurlu olduğunu, davacıların destekten yoksun kaldığını belirterek fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla, eş ... için 150,00 TL maddi, 60.00,000 TL manevi, çocuklar ... için 50,00 TL maddi, 30.000,00 TL manevi, ... için 50,00 TL maddi, 30.000,00 TL manevi tazminat, Döne ... için 50 TL maddi, 30.000,00 TL, ... için 50,00 TL maddi, 30.000,00 TL manevi, Mevlüde Gürsoy için 50,00 TL maddi, 30.000,00 TL manevi, anne ... için 50,00 TL maddi, 30.000,00 TL manevi tazminatın, tedavi masrafı olarak 200,00 TL ve defin masrafı olarak 200,00 TL"nin kaza tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesini talep etmiş, yargılama sırasında maddi tazminat taleplerini ıslah ile arttırmıştır.
Birleştirilen 2009/28 Esas numaralı dosya davacısı vekili, 18.09.2008 günü meydana gelen trafik kazası sonucunda Serdar Sapan"ın vefat ettiğini, müteveffanın 24 yaşında ve bekar olup annesine destek olduğunu belirterek fazlaya ilişkin hakkı saklı kalmak kaydıyla anne ... için 50,00 TL destekten yoksun kalma tazminatı, 50.000,00 TL manevi tazminat ve 400,00 TL defin giderinin kaza tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesini talep etmiş, yargılama sırasında maddi tazminat taleplerini ıslah ile arttırmıştır.
Davalı ... vekili, müvekkilinin kazada tamamen kusursuz olduğunu, manevi tazminat talebinin fahiş olduğunu, davacıların destekten yoksun kalmadığını, müteveffanın aylık asgari ücret kazancının olduğunu belirterek davanın reddini savunmuştur.
Davalı .... Şti. vekili, kazada davalı ..."nın tamamen kusurlu olduğunu, ceza dosyasının bekletici mesele yapılmasını, SGK ödemelerin tazminattan mahsup edilmesini, kusurun ve tazminata esas durumların tespit edilmesini, manevi tazminat talebinin fahiş olduğunu belirterek davanın reddini savunmuştur.
Davalı Başak (Groupama) Sigorta A.Ş. vekili, 06 ZOL 20 plakalı aracın 19.10.2007-2008 tarihleri arasında trafik poliçesinin bulunduğunu, destekten yoksun kalma tazminatının ve kusurun tespit edilmesini, davalının poliçe limiti ile sınırlı sorumluluğu olduğunu belirterek davanın reddini savunmuştur.
Davalı ...Ş. vekili, 58 YC 067 plakalı aracın 13.11.2007-2008 tarihleri arasında trafik poliçesinin bulunduğunu, destekten yoksun kalma tazminatının ve kusurun tespit edilmesini, poliçe limiti kadar gerçek zarar tutarıyla sorumlu olduklarını belirterek davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, asıl ve birleştirilen davalar yönünden; davacıların davalı ... ve Aviva Sigorta A.Ş."ye karşı açmış oldukları davaların reddine, maddi tazminata yönelik davalarının kabulüne, manevi tazminat talebine ilişkin davalarının kısmen kabulüne karar verilmiş, hüküm asıl ve birleşen davalarda davacılar vekilleri ile davalılar Botaş İnt. Ltd. Şti, ...Groupama A.Ş. ve ... vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine Dairemizin 18/10/2016 tarih 2014/24909 esas ve 2016/9057 karar sayılı ilamı ile; "çelişkili raporlar ve ceza mahkemesi dosyası da irdelenmek suretiyle kusur oranlarının belirlenmesi yönünden rapor alınması gerektiği; asıl dosya davacıları için takdir olunan manevi tazminatların az olduğu; davacılar ... ve ... hakkında maddi ve manevi tazminat talepleri ile ilgili olarak hüküm kurulmamış olmasının doğru olmadığı; reddedilen manevi tazminat miktarları yönünden davalı ... şirketleri lehine vekalet ücretine hükmedilmesinin doğru olmadığı; davalı ... şirketinin sorumlu olduğu miktarın hükümde gösterilmesi gerektiği" gerekçeleri ile mahkeme ilamının bozulmasına karar verilmiştir.
Davalı .... Şti. vekilince karar düzeltme isteminde bulunulmuş, Dairemizin 09/10/2018 tarih 2017/847 esas ve 2018/8835 karar sayılı ilamı ile; "davacılar ... ve ..."un sadece manevi tazminat talepleri olduğunun, bu nedenle sadece manevi tazminat talepleri hakkında hüküm kurulmamış olmasının bozmayı gerektirdiği" gerekçesi ile karar düzeltme talebinin kabulüne karar verilmiştir.
Mahkemece, anılan bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda, tüm davalar için ayrı ayrı hüküm kurulmakla; davalı ... ve Aviva Sigorta A.Ş. yönünden davaların reddine; destekten yoksun kalma tazminatları yönünden davaların kabulü ile, asıl davada davacı ... ... için 217.703,29 TL, davacı ... ... için 15.726,64 TL, davacı ... ... için 16.810,75 TL, davacı ... ... için 53.399,08 TL maddi tazminatın davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline, birleşen davada davacı ... için 146.638,20 TL, davacı ... ... için 648,59 TL, davacı ... için 11.418,32 TL, davacı ... için 12.272,21 TL, davacı ... için 20.032,20 TL maddi tazminat ile 475.00 TL cenaze giderinin davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline, davacı ... ve ..."un destekten yoksun kalma tazminatı talebinin reddine, birleşen davada davacı ... için 16.652,38 TL maddi tazminat ile 475.00 TL cenaze giderinin davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline, davalı ...Groupama A.Ş."nin sorumluluğunun rizikonun gerçekleştiği tarihteki sigorta poliçesindeki limitler ile (kişi başı 125.000,00 TL) sınırlı olmak üzere, davalı ... ... ve davalı .... Şti. için kaza tarihi olan 18/09/2008 tarihinden itibaren, davalı ...Groupama A.Ş için dava tarihinden itibaren tazminat miktarına yasal faiz yürütülmesine; davalı ...Groupama A.Ş. yönünden manevi tazminat taleplerinin reddine, davacıların manevi tazminat
taleplerinin kısmen kabulü ile asıl davada davacı ... ... için 45.000,00 TL, davacı ... ... için 30.000,00 TL, davacı ... ... için 15.000,00 TL ve davacı ... ... için 15.000,00 TL manevi tazminatın; birleşen davada davacı ... için 25.000,00 TL, davacı ... ... için 12.000,00 TL, davacı ... için 12.000,00 TL, davacı ... için 12.000,00 TL, davacı ... için 20.000,00 TL, davacı ... için 10.000,00 TL ve davacı ... için 10.000,00 TL manevi tazminatın; birleşen davada davacı ... için 20.000,00 TL manevi tazminatın kaza tarihi olan 18/09/2008 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı ... ... ve davalı .... Şti. den müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacıya ödenmesine, fazlaya ilişkin istemin reddine karar verilmiş; hüküm hükmün asıl ve birleştirilen davalarda davacılar vekili, davalı ...Groupama A.Ş. Vekili, davalı .... Şti. Vekili, davalı ... vekili ve davalı ... vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere, bozma ile kesinleşen yönlere ilişkin inceleme yapılmasının mümkün olmamasına göre davalı ...Groupama A.Ş. Vekili ve davalı .... Şti. Vekilinin (2) ve (3) nolu bentler kapsamı dışında kalan ve yerinde görülmeyen sair temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
2-Dava, trafik kazası sonucu gerçekleşen ölüm nedeniyle talep edilen destekten yoksun kalma tazminatı ve manevi tazminat istemine ilişkindir.
Somut olayda, sürücüler ... ve ... taksirle üç kişinin ölümüne neden olma suçundan Sivas 1. Ağır Ceza Mahkemesinin 2008/121 E. ve 2009/7 K. sayılı dosyasında yargılanmış; yargılama sırasında alınan 12.01.2009 tarihli ATK kusur raporunda ..."nın aracının park halinde olma ve geri manevra yapma ihtimallerine göre terditli şekilde rapor verilmiş, ceza mahkemesince ..."nın geri manevra yapmadığı, ancak aracının, karayolunda nizami şekilde park halinde bulunan kamyonların arasında arka kısmı ve arka lastikleri sağ şeritte ve çapraz vaziyette duraklama halinde bulunduğunun kabul edilmesi ile maddi vakıa bu şekilde
sübut bulmuş, davalı sürücü ..."nın tali ve ..."ın asli kusurlu olduğu belirtilerek her iki sürücünün cezalandırılmasına karar verilmiş olup anılan karar onanarak kesinleşmiştir.
Mahkemece, bozma öncesi kusur oranlarının belirlenmesi için 26.06.2013 ve 10.02.2014 tarihli bilirkişi heyet raporları alınmış; ilk raporda (3 kişilik heyet) davalılardan ..."nın sağ şeride tecavüz ettiğine dair bir durumun tespit edilmediği belirtilerek ..."nın kusursuz, diğer davalı sürücü ..."ın tam kusurlu bulunduğu; ikinci raporda (3 kişilik heyet) ise davacı ..."nın geri manevra yaptığı belirtilerek tali ve %30 oranında kusurlu olduğunun belirlendiği belirtilmiş olup, mahkemece 26.06.2013 tarihli ..."nın kusursuz olduğunu bildiren ilk rapor hükme esas alınmıştır.
Dairemizce, önceki raporlar ve ceza mahkemesi dosyası da irdelenmek suretiyle raporlar arasındaki çelişki giderilmeden karar verildiği gerekçesiyle karar bozulmuştur.
Mahkemece, bozma sonrası düzenlenen ve hükme esas alınan 20.03.2019 tarihli bilirkişi raporunda (3 kişilik heyet); kamyonların ve davalı ..."nın duraklama halindeki aracının yol platformunun sağ dışında taşıt yoluna taşmadan park halinde bulunduğu ve kaza anına kadar geri manevra da dahil olmak üzere herhangi bir harekette bulunmadığı tespiti ile ... kusursuz bulunmuştur.
Mahkemece 20.03.2019 tarihli ..."nın kusursuz olduğunu bildiren bu rapor hükme esas alınmıştır.
818 Sayılı BK"nun 53. (6098 Sayılı TBK"nun 74.maddesi) gereğince hukuk hakimi ancak ceza mahkemesinde tespit edilen maddi vakıa ile bağlı olup zarar verenin kusurunun bulunup bulunmadığı hakkında karar verirken ceza hakiminin kusurun değerlendirilmesine ve zararın belirlenmesine ilişkin kararı şüphesiz hukuk hakimini bağlamayacaktır.
Ceza yargılaması kapsamında davalıların kusur değerlendirmesine ilişkin olarak maddi olgu belirlemesinin yapıldığı ve her iki sürücünün de kusurlu bulunduğu belirtilerek cezalandırılmalarına karar verilmiş olup anılan karar onanarak kesinleşmiştir.
Her ne kadar mahkemece hükme esas alınan 20.03.2019 tarihli heyet raporunda, davalı ..."nın yol platformunun sağ dışında taşıt yoluna taşmadan park halinde bulunduğu gerekçesiyle ..."nın kusursuz bulunduğu, davalı sürücü ..."ın tam kusurlu bulunduğu belirtilmiş ise de, yukarıda açıklandığı üzere, ceza yargılaması sonucunda; davalı ..."nın karayolu dışında nizamı olarak park etmiş kamyonların arasına aracının arka kısmı ve arka lastikleri sağ şeritte olacak şekilde çapraz vaziyette hatalı biçimde duraklama yaptığı maddi olgu olarak tespit edilmiş bulunmaktadır.
Yukarıdaki açıklamalar ışığında konuya ilişkin yargısal süreç değerlendirildiğinde; hukuk hakimi ceza mahkemesince belirlenmiş ve kesinleşmiş olan maddi olgu ile bağlı olduğundan, olayda davalı ..."nın kusuru ceza yargılaması sonucunda maddi olgu tespiti şeklinde belirlenmiş olmakla, davalı ..."nın yolun dışında durakladığının kabulü ile düzenlenen rapora göre kusursuz bulunması suretiyle hakkında açılan davanın reddine karar verilmesi doğru görülmemiştir.
3-Bozma ilamının kapsam ve şekline göre manevi tazminat, yargılama gideri, harç ve vekalet ücretine ilişkin olarak asıl ve birleştirilen davalarda davacılar vekilinin, davalı ...Groupama A.Ş. ekilinin, davalı .... Şti. vekilinin sair temyiz itirazlarının; davalı ... vekilinin tüm temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik gerek görülmemiştir.
SONUÇ :Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davalı ...Groupama A.Ş. vekili ve davalı .... Şti. vekilinin sair temyiz itirazlarının REDDİNE, (2) numaralı bentte açıklanan nedenlerle asıl ve birleştirilen davalarda davacılar vekilinin, davalı ...Groupama A.Ş. vekilinin, davalı .... Şti. vekilinin ve davalı ... ... vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, (3) numaralı bentte açıklanan nedenlerle asıl ve birleştirilen davalarda davacılar vekilinin, davalı ...Groupama A.Ş. vekilinin, davalı .... Şti. vekilinin sair temyiz itirazlarının; davalı ... vekilinin tüm temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik gerek görülmemiş; peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden asıl ve birleştirilen davalarda davacılar ile davalılar ...Groupama A.Ş. ve Botaş İnternational Ltd. Şti. Ve ... ile davalı ... ..."a geri verilmesine 03.02.2021 gününde oybirliğiyle karar verildi.
