17. Hukuk Dairesi 2019/3446 E. , 2020/2004 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi
Taraflar arasındaki sigorta tahkim davasının yapılan yargılaması sonunda; kararda yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne dair verilen hükmün süresi içinde davalı ...Ş. vekili ve davalı ... vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi gereği düşünüldü:
K A R A R
Davacı vekili, davalı ...Ş. tarafından sigortalı... plakalı araç ile kaza tarihinde plakası bulunmayan motosikletin çarpışmaları sonucu plakasız motosiklette bulunan muris ..."nın vefat etmesi nedeniyle eş ve çocuklarının destekten yoksun kaldıklarını, müteveffanın kaza tarihindeki gelirinin asgari ücret olduğunu belirterek fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla şimdilik eşi için 40.000,00 TL, çocuklardan her biri için 500"er TL olmak üzere toplam 41.000,00 TL destekten yoksun kalma tazminatının temerrüt tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiş, 18.5.2016 havale tarihli dilekçesi ile, bilirkişi raporu doğrultusunda maddi tazminat talebini davacı ... için 140.169,05 TL, kızı Esmanur için 26.963,52 TL, Züleyha için 43.318,32 TL"ye yükseltmiştir.
Davalı ... vekili, davacıların eksik belge ile başvuruda bulunmaları nedeniyle başvurunun reddedildiğini, tescilsiz taşıtın cinsinin ve trafik sigortası yaptırması zorunlu taşıtlardan olup olmadığının tespit edilmesi gerektiğini, alacaklı ve borçlu sıfatlarının birleştiğini, sorumluluğun teminat limiti ve kusur oranı ile sınırlı olduğunu, avans faizi talebinin haksız olduğunu belirterek davanın reddini savunmuştur.
Davalı ...Ş. vekili, müteveffanın ölüm sebebinin kafa travmasına bağlı olması nedeniyle kask takmamış olması halinde belirlenen tazminattan indirim yapılmasını, sigortalının kusuru oranında sorumlu olduğunu, avans faizi talep edilemeyeceğini belirterek davanın reddini savunmuştur.
Hakem heyetince talebin reddine, dair verilen karara davacılar vekili tarafından itiraz edilmesi üzerine itiraz hakem heyetince itirazın kabulüne karar verilmiş; karar, davalı ...Ş. vekili ve davalı ... vekilince temyiz edilmiştir.
1-Davalı ... vekilinin temyiz itirazlarının incelenmesinde; Dava, trafik kazasından kaynaklanan destekten yoksun kalma tazminatı istemine ilişkindir.
Davacılar desteğinin zorunlu mali sorumluluk sigortası bulunmayan motosiklet sürücüsü iken, gerçekleşen çift taraflı kazada vefat ettiği dosya kapsamından anlaşılmaktadır.
... Yönetmeliğinin 9. maddesinde; trafik sigortası bulunmayan araçların neden olduğu bedensel zararlar için ..."na başvurulabileceği öngörülmüştür.O halde, eldeki davada, davalı ..."nın sorumluluğunun belirlenmesi açısından Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk (Trafik) Sigortasına ilişkin hükümlerin irdelenmesi gerekmektedir.
Türk Ticaret Kanunu’nun 1425. maddesine göre, sigorta poliçesi genel ve varsa özel şartları içerir. Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk (Trafik) Sigortası Yeni Genel Şartları 01.06.2015 tarihinde yürürlüğe girmiş olup yeni Genel Şartların C.10. maddesi ile, 12/8/2003 tarihli ve 25197 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartları yürürlükten kaldırılmıştır. Somut olayda taraflar arasında akdedilmiş bir sözleşme(poliçe) bulunmayıp, kaza tarihinin esas alınması gerektiği ve bu tarih itibarı ile de 01.06.2015 tarihinde yürürlüğe giren yeni Genel Şartların yürürlükte olduğu açıktır.
01.06.2015 tarihinde yürürlüğe giren Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartlarında, kapsama giren teminat türlerinin tanımlandığı A.5. maddesinin (ç) bendinde; Destekten Yoksun Kalma (Ölüm) Teminatı; “Üçüncü kişinin ölümü dolayısıyla ölenin desteğinden yoksun kalanların destek zararlarını karşılamak üzere bu genel şart ekinde yer alan esaslara göre belirlenecek tazminattır.” şeklinde ifade edilmiştir. Genel Şartların A.6. maddesinin (c) bendinde ise, “İlgililerin, sigortalının sorumluluk riski
../...
2019/3446 -3-
2020/2004
kapsamında olmayan tazminat talepleri” ve (d) bendinde, “Destekten yoksun kalan hak sahibinin, sigortalının sorumluluk riski kapsamında olmayan destek tazminatı talepleri ile destekten yoksun kalan hak sahibinin, sigortalının sorumluluk riski kapsamında olmakla beraber destek şahsının kusuruna denk gelen destek tazminatı talepleri” Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası teminatının dışında kalan hallerden sayılmıştır.
Somut olayda, sürücü/desteğin, sevk ve idaresindeki motosiklet ile 14/07/2015 tarihinde kusurlu hareketi ile sebebiyet verdiği kaza sonucunda öldüğü anlaşılmaktadır. Yukarıdaki açıklamalar ışığında, davalının sorumluluğunun kapsamı 01.06.2015 tarihinde yürürlüğe giren Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk (Trafik) Sigortası Genel Şartları’na göre belirlenecek olup, anılan Genel Şartların "Teminat Dışında Kalan Haller" başlıklı A.6. maddesinin (d) bendinde; "destek şahsının kusuruna denk gelen destek tazminatı talepleri" teminat kapsamı dışında bırakılmakla, kendi ölümüne neden olan sürücünün(desteğin) kusuruna isabet eden destek tazminatı talebi ... poliçe teminatı kapsamında olmayıp, davacıların davalıdan destekten yoksun kalma tazminatı talep etme hakkı bulunmadığından, yerel mahkemece davanın davalı ... yönünden reddine karar verilmesi gerekirken yazılı olduğu şekilde bu davalı yönünden davanın kabulü yönünde hüküm kurulması doğru görülmemiştir.
2-Davalı ...Ş. vekilinin temyiz itirazlarının incelenmesinde; Taraflar arasındaki uyuşmazlık, davalı şirkete Zorunlu Trafik Sigortası ile sigortalı aracın, davacıların desteği ..."nın kullandığı motosiklete çarpması sonucu desteğin vefat etmesinden dolayı davacıların tazminat isteyip isteyemeyeceği noktasında toplanmaktadır.
Bilindiği üzere, KTK’nun 91’inci maddesi ile işletenlerin aynı Yasa’nın 85/1’inci maddesine göre olan sorumluluklarının karşılanmasını sağlamak üzere Trafik Sigortası yaptırma zorunluluğu getirilmiş bulunmaktadır. Zorunlu Trafik Sigortası Genel Şartları’nın sigortanın kapsamını düzenleyen 1’inci maddesinde “sigortacı, bu poliçede tanımlanan motorlu aracın işletilmesi sırasında, bir kimsenin ölümüne veya yaralanmasına veya bir şeyin zarara uğramasına sebebiyet vermiş olmasından dolayı, 2918 sayılı KTK’na göre işletene düşen hukuki sorumluluğu, zorunlu sigorta limitlerine kadar temin edeceği” öngörülmüştür.
Bütün bu düzenlemelerden bu tür sigortalarda, sigorta teminatı altına alınan zararların üçüncü kişilerin beden ve mallarında meydana gelen zararlar olduğu tartışmasız bir husustur. Dava konusu olayda destek ..., sürücüsü olduğu motosikletin karıştığı çift taraflı olarak gerçekleşen kazada vefat etmiştir. Davacılar, aynı kaza nedeniyle, desteğin kullandığı motosikletin zorunlu trafik sigortası bulunmadığından Güvence Hesabına karşı dava açmışsa da 01.06.2015 tarihinde yürürlüğe giren Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk (Trafik) Sigortası Genel Şartları’na göre, davacıların desteğin kusuruna dayanarak Güvence Hesabından tazminat isteminde bulunamayacağı, bu nedenle desteğin kusuru oranında Güvence Hesabına karşı açılan davanın reddine karar verilmesi gerektiği, desteğin kusuru dışında kalan diğer davalı ... şirketine zorunlu trafik sigortası ile sigortalı karşı araç sürücüsünün kusuru oranında davalı ...Ş."den talepte bulunabileceği anlaşılmaktadır.
Açıklanan nedenlerle davacıların dava ve ıslah dilekçesinde davalılardan müştereken ve müteselsilen talepte bulunduğu ve desteğin kendi kusurundan yararlanamayacağı, yalnızca karşı aracın trafik sigortasından ancak karşı aracın kusuru oranında talepte bulunabilecek olmasına göre davacıların talebinin davalı ...Ş. yönünden müştereken ve müteselsilen kabulüne karar verilmesi doğru olmayıp bozmayı gerektirmiştir.
3-Zararın meydana gelmesinde veya artmasında zarar görenin de kusurunun bulunması halinde söz konusu olan müterafik kusur Borçlar Kanunu"nun 44. maddesinde (6098 sayılı TBK md. 52) düzenlenmiştir. Buna göre zarara uğrayan, zarar doğuran eyleme razı olmuş veya kendisinin sebep olduğu hal ve şartlar zararın meydana gelmesine etki yapmış veya tazminat ödevlisinin durumunu diğer bir surette ağırlaştırmış ise, hakim tazminat miktarını hafifletebilir.
Müterafik kusur indiriminde her somut olayın özelliğine göre olayın meydana geliş tarzı ve zararın artmasında zarar görenin kusurlu davranışının sonuca etkisi değerlendirilerek uygun oranda bir indirim yapılmasını gerektirir ve zarar görenin müterafik kusurunun tespiti halinde BK.nun 44.maddesi uyarınca tazminattan uygun bir indirim yapılması, gerek öğretide gerekse Yargıtay İçtihatlarında benimsenmiş ve yerleşmiş bulunmaktadır.
Somut olayda destek motosiklette sürücü olup kask takıp takmadığı belirsizdir. Ceza dosyasındaki otopsi raporunda, desteğin ölüm sebebinin motosiklet kazası ile mümkün kafa travması, intakraniyal kanama ve mutipil kemik fraktürü sonucu solunum ve dolaşım durması olduğu belirtilmiştir. Davalı ...Ş. vekili, kask takılmaması nedeniyle müterafik kusur indirimi yapılması gerektiği savunmasında bulunmuştur. Bu itibarla, davalının savunması üzerinde durularak mahkemece desteğin müterafik kusurunun varlığı ve indirim yapılması gerekip gerekmediğinin irdelenip tartışılması, müterafik kusur oluşturduğunun kabul edilmesi halinde tazminattan %20 oranında indirim yapılması ve sonucuna göre karar verilmesi gerekirken, eksik incelemeyle yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiştir.
4-Bozma sebep ve şekline göre davalı ...Ş. vekilinin kusura yönelik sair temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik gerek görülmemiştir.
SONUÇ:Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davalı ... vekilinin, (2) ve (3) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davalı ...Ş. vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, (4) nolu bentte açıklanan nedenlerle davalı ...Ş. vekilinin kusura yönelik sair temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik yer olmadığına, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davalılar ... ile Axa Sigorta A.Ş."ye geri verilmesine 24/02/2020 gününde oybirliğiyle karar verildi.
