17. Hukuk Dairesi 2019/1336 E. , 2021/397 K.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki tazminat davası üzerine yapılan yargılama sonunda, kararda yazılı nedenlerle, davanın kısmen kabulüne ilişkin verilen hüküm, davalı ... vekili ve davalı ... vekili tarafından süresi içinde temyiz edilmekle, dosya incelendi, gereği düşünüldü:
-K A R A R-
Davacılar vekili, davalıların işleteni, sürücüsü ve trafik sigortacısı olduğu aracın, tam kusurlu biçimde, davacıların babası/çocuğu ..."in idaresindeki motorsiklete çarpmasıyla ölümlü kaza meydana geldiğini, davacıların ölenin desteğinden yoksun kaldıklarını ve manevi zarara uğradıklarını belirterek, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla 3.000,00 TL. destekten yoksun kalma tazminatı ile 40.000,00 TL. manevi tazminatın kaza tarihinden işleyecek yasal faiziyle birlikte davalılardan tahsilini talep etmiş; 07.07.2014 tarihli ıslah dilekçesiyle, maddi tazminat taleplerini 45.617,04 TL"ye yükseltmiştir.
Davalı ... şirketi vekili, davaya konu kaza nedeniyle ölenin çocuğu olan davacılara 11.102,00 TL. tazminat ödeyip ibra aldıklarını belirterek davanın reddini savunmuştur.
Diğer davalılar vekilleri, davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, iddia, savunma, yapılan yargılama ve toplanan delillere göre; davalı ... yönünden açılan davanın reddine; diğer davalılar yönünden davanın kısmen kabulü ile davacı ... için 3.277,98 TL, ... için 10.777,86 TL, ... için 15.780,60 TL. ve ...
için 15.780,60 TL. maddi tazminatın, kaza tarihinden (davalı ... şirketi yönünden poliçe limiti ile sınırlı olmak ve dava tarihi olan 13.02.2009 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere) işleyecek yasal faiziyle birlikte davalı ..., ..., ... Kredi Sigorta A.Ş"den müteselsilen tahsiline; davacıların manevi tazminat isteminin kısmen kabulü ile davacı ... ve ... için 10.000,00"er TL, diğer davacılar için 4.000,00"er TL"nin kaza tarihinden işleyecek yasal faiziyle birlikte davalılar ... ve ..."dan müteselsilen tahsiline dair verilen hükmün, davalı ... vekili ve davalı ... vekili tarafından temyizi üzerine, Dairemizin 09.10.2017 tarih, 2015/2892 Esas ve 2017/8714 Karar sayılı ilamı ile; "kendisine tebligat yapılması üzerine husumet itirazında bulunan ..."nın, bu itirazı üzerinde durularak, kazaya karışan aracın doğru kayıt maliki olan ... oğlu ... adlı kişi hakkında yargılamanın yürütülmesi gerekirken, eksik incelemeyle, kazaya karışan araçla ve kazayla ilgisi bulunmayan yanlış kişi hakkında yargılamanın yürütülüp bu kişi hakkında hüküm tesisinin doğru görülmediği" gerekçesiyle karar bozulmuştur.
Mahkemece, bozmaya uyularak yapılan yargılamada toplanan delillere göre; davalı ... ve davalı ... (... oğlu- 1968 doğumlu) yönünden açılan davanın reddine; diğer davalılar yönünden davanın kısmen kabulü ile davacı ... için 3.277,98 TL, ... için 10.777,86 TL, ... için 15.780,60 TL. ve ... için 15.780,60 TL. maddi tazminatın, kaza tarihinden (davalı ... şirketi yönünden poliçe limiti ile sınırlı olmak üzere ve dava tarihi olan 13.02.2009 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere) işleyecek yasal faiziyle birlikte davalı ... (... oğlu-1974 doğumlu), ..., ... Kredi Sigorta A.Ş"den müteselsilen tahsiline; davacıların manevi tazminat isteminin kısmen kabulü ile davacı ... ve ... için 10.000,00"er TL, diğer davacılar için 4.000,00"er TL"nin kaza tarihinden işleyecek yasal faiziyle birlikte davalılar ... (... oğlu- 1974 doğumlu) ve ..."dan müteselsilen tahsiline karar verilmiş; hüküm, davalı ... vekili ve davalı ... vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1-Dosya içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkemece uyulan bozma kararı gereğince toplanan delillerin takdirinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına; daha önce temyize konu edilip bozma kapsamı dışında bırakıldığı için kesinleşen yönlerin yeniden incelenmesinin mümkün olmamasına göre; davalı ... vekilinin tüm temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
2-Dava, trafik kazası sonucu oluşan ölüm nedeniyle destekten yoksun kalma tazminatı ve manevi tazminat istemine ilişkindir.
2918 sayılı KTK"nun 3. maddesi gereğince işleten; araç sahibi olan veya mülkiyeti muhafaza kaydıyla satışta alıcı sıfatıyla sicilde kayıtlı görülen veya aracın uzun süreli kiralama, ariyet veya rehin gibi hallerde kiracı, ariyet veya rehin alan kişidir. Ancak ilgili tarafından başka bir kişinin aracı kendi hesabına ve tehlikesi kendisine ait olmak üzere işlettiği ve araç üzerinde fiili tasarrufu bulunduğu ispat edilirse, bu kimse işleten sayılır.
Somut olayda; trafik kazasına karışan aracın, davalı ... adına kayıtlı olduğu; bu davalının, aracını kazadan 5-6 ay önce ... adlı kişiye haricen satıp teslim ettiği, satış bedeli ödenmediği ve aracın devri alınmadığı için savcılığa şikayette bulunduğu, araç üzerinde fiili tasarrufu bulunmadığı savunmasının yapıldığı; savunmanın ispatı için de Savcılık dosyasına delil olarak dayanıldığı görülmektedir.
Davalının sunduğu (12.01.2008 tarih ve 2007/3467- 2008/192 sayılı) Savcılık dosyası örneği incelendiğinde ise; davalı ..."in, davaya konu kazadan önce (12.06.2007"de) aracını ... adlı kişiye emanet olarak verdiği halde iade edilmemesi nedeniyle ve emniyeti suistimal iddiası ile şikayetçi olduğu; 12.06.2007 tarihinde araç üzerine çalıntı kaydının işlendiği (kazadan 17 gün önce); bu soruşturma kapsamında ifadesi alınan davalı ..."ın şirket sorumlusu olan ..."ın aracı davalı ..."den satın aldığını beyan ettiği; diğer davalı sürücü ..."nun da şirket yetkilisi ... tarafından, işe gidiş gelişlerde kullanılmak üzere kendilerine bu aracın tahsis edildiğini beyan ettiği; olayın hukuki ihtilaf olduğu gerekçesiyle savcılık tarafından takipsizlik kararı verildiği görülmektedir.
Mahkeme tarafından, davalı araç maliki ..."in savcılık şikayetinde aracı emanet olarak verdiğini beyan ettiği; aracın haricen satıldığı iddia edilen tarih ile kaza arasındaki sürenin kısa olduğu ve davalı savunmasına itibar edilmediği; araç maliki ..."in işleten olarak zarardan sorumlu olduğu gerekçesiyle, adı geçen davalı hakkında da tazminata karar verilmiştir. Davalının fiili tasarrufundan çıktığını iddia ettiği aracını geri alabilmek için yaptığı şikayette kullandığı ifadenin tek başına yeterli kabul edilmesi mümkün olmadığı gibi, harici satım tarihi olarak bildirilen 5-6 aylık sürenin kısa olduğunun kabulü de doğru değildir. Savcılık dosyasındaki beyanların bir bütün olarak
değerlendirilmesi; davalı aracı üzerine kazadan 17 gün önce çalıntı kaydının işlendiği gibi hususlar birlikte değerlendirilerek sonuca ulaşılmalıdır. Bu itibarla; davalının işleten sıfatının tespiti bakımından yapılan araştırma yetersizdir.
Açıklanan vakıalar karşısında mahkemece; kazayı yapan aracı işletenin (fiili tasarrufu altında bulunduranın) kim olduğunun belirlenmesi bakımından, davalı ..."ın taşeron olarak işini yaptığı ve davaya konu kazayı yapan aracı bu davalı ile çalışanlarına tahsis ettiği savcılık beyanlarından anlaşılan dava dışı ... adlı kişiye ait işletmenin ticari ve işletme kayıtları üzerinde uzman bilirkişi marifetiyle inceleme yaptırılması (kazayı yapan araçla ilgili olan tüm masraflar, işlemler vs. yönünden); yapılacak inceleme sonunda, aracın bu kişi ve işletmenin fiili tasarrufunda olduğunun tespiti halinde, araç üzerinde fiili hakimiyeti bulunmayan davalı ..."in işleten kabul edilemeyeceği de gözetilerek, oluşacak sonuca göre karar verilmesi gerekirken, eksik incelemeyle, yazılı biçimde hüküm tesisi bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ : Yukarıda (1) nolu bentte açıklanan nedenlerle, davalı ... vekilinin tüm temyiz itirazlarının REDDİNE; (2) nolu bentte açıklanan nedenlerle, davalı ... vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA; aşağıda dökümü yazılı 3.771,30 TL kalan onama harcının temyiz eden davalı ..."dan alınmasına ve peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davalı ..."ya geri verilmesine, 01/02/2021 gününde oybirliğiyle karar verildi.
