17. Hukuk Dairesi 2020/1546 E. , 2021/2756 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda; kararda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne dair verilen hükmün süresi içinde davacılar vekili tarafından manevi tazminatla sınırlı olarak ve davalılar ... Hayvancılık Taş. Mad. Turizm İnş. Taah. Tem. Hiz. San. ve Tic. A.Ş. ile ... vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği düşünüldü:
- K A R A R -
Davacılar vekili, davalıların sürücüsü, maliki ve zorunlu trafik sigortacısı olduğu aracın, davacı ... adına kayıtlı ve murisin kullandığı araca tam kusurlu olarak çarpması sonucu murisin vefat ettiğini, müvekkillerinin murisin eşi ve evlatları olup davacı eş ...’nın destekten yoksun kaldığını, aracın hurda olduğunu, tüm müvekkillerinin elem çektiğini beyanla, fazlaya dair hakları saklı kalmak kaydıyla davacı eş ... için 60.000,00 TL destekten yoksun kalma tazminatı, aracın hurda olması nedeniyle 2.500,00 TL araç bedeli ve 40.000,00 TL manevi tazminat, her bir davacı evlat için ayrı ayrı 20.000,00’er TL manevi tazminatın olay tarihinden işleyecek yasal faizi ile davalılardan (davalı ... sadece maddi tazminattan ve dava tarihinden faizle sorumlu) müteselsilen tahsilini talep etmiş, ıslah dilekçesiyle taleplerini davacı eş ... için destekten yoksun kalma tazminatı bakımından 87.810,15 TL, araç hasarı bakımından 3.200,00 TL’ye yükseltmiştir.
Davalılar davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonucunda toplanan deliller ve benimsenen bilirkişi raporuna göre, davacı ... vekilinin destekten yoksun kalma tazminatı talebinin kabülüne 87.810,15TL tazminatın 60.000,00 TL"sinin 26/03/2014, kalan kısmının 02/06/2015 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacı ..."a verilmesine, Sigorta Şirketi yönünden 60.000,00 TL için dava tarihinden, kalan kısım yönünden ıslah tarihi olan 02.06.2015 tarihinden itibaren yasal faiz uygulanmasına davalı ...Ş."nin ilk karar tarihinden sonra yaptığı ödemelerin tahsilde tekerrür olmamak kaydıyla infazda gözetilmesine, aracın uğradığı hasar nedeniyle 3.200,00 TL maddi tazminatın 2.500,00 TL"lik kısmının 26/03/2014, kalan kısmının ıslah (02/06/2015) tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacı ..."a verilmesine, davalı ... yönünden 2.500,00 TL için dava tarihinden, kalan kısım yönünden ıslah tarihi olan 02.06.2015 tarihinden itibaren yasal faiz uygulanmasına manevi tazminat talebinin kısmen kabülüne, davacı eş Zeliha için 13.000,00 TL, diğer davacı çocuklar ..., ... ve ... için ayrı ayrı 9.000,00 TL manevi tazminat takdirine ve takdir olunan toplam 40.000,00 TL manevi tazminatın 26/03/2014 tarihinden itibaren yasal faizi ile davalı ... dışındaki davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacılara verilmesine, fazlaya ilişkin talebin reddine karar verilmiş; hüküm, davacılar ve davalılar ... Hayvancılık Taş. Mad. Turizm İnş. Taah. Tem. Hiz. San. ve Tic. A.Ş. ile ... vekilleri tarafından temyiz edilmiştir.
1-Dosya içerisinde, bozmaya uygun karar verilmiş olmasına, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına, oluşa ve dosya kapsamına uygun olarak bozma sonrası uzman bilirkişi heyeti tarafından düzenlenen kusur raporunun benimsenmesinde bir usulsüzlük görülmemesine göre davalılar ... Hayvancılık Taş. Mad. Turizm İnş. Taah. Tem. Hiz. San. ve Tic. A.Ş. ile ... vekilinin aşağıdaki 2 nolu bent kapsamı dışında kalan ve yerinde görülmeyen sair temyiz itirazlarının reddine karar verilmiştir.
2-Dava trafik kazasından kaynaklı destekten yoksun kalma tazminatı ve manevi tazminat istemine ilişkindir.
Destekten yoksun kalma zararının hesabında, destekten yoksun kalanlara müteveffanın sağlığında sağlamış olduğu/olacağı yardımın miktarı doğru şekilde belirlenmelidir.
Dairemizce kabul görmüş pay esasına göre; çocuksuz durumda destek, desteğin gelirini eşi ile ortak paylaşacağı varsayımına dayalı olarak, gelirden desteğin %50 ve eşin %50 pay alacağı kabul edilmektedir. Çocukların eş ile birlikte destek payı alacağı durumda ise destek gelirden eşi ile birlikte 2’şer pay alırken çocuklara birer pay verileceği, yine eş, çocuklar ile ana babanın pay alacağı durumlarda desteğe 2 pay, eşe 2 pay, çocukların her birine 1’er pay, ana ve babaya 1’er pay ayrılarak böylece gelirin tamamının dağıtılacağı esasına dayalıdır. Çocukların sayısı arttıkça hem desteğe ayrılan pay, hem de eş ve çocuklar ile ana ve babaya ayrılacak paylar düşecektir. Çocukların destekten çıkması ile birlikte destekten çıkan çocuğun payları destek, eş ve diğer çocuklara dağıtılacak, anne ve babaya verilmeyecektir. Böylece geriye kalan eş ve çocukların payları ile desteğin payı artacaktır. Bu pay esası Türk aile sistemine çok uygun düşmektedir. Çünkü Türk aile sisteminde desteğin geliri aile bireyleri tarafından birlikte paylaşılmakta, aile bireyleri arttıkça gelirden alınacak pay düşmekte, aile bireyi azaldıkça da gelirden alınacak pay yükselecektir. Ana ve babadan birinin destekten çıkması ile payı diğerine aktarılacak, ana ve baba ile çocukların tamamının destekten çıkması durumunda ise yine çocuksuz eş gibi desteğe 2 pay, eşe 2 pay esasına göre %50 pay desteğe, %50 pay eşe verilerek varsayımsal olarak gelir paylaştırılarak tazminat bu ilkelere göre hesaplanmalıdır.
Somut olayda, murisin vefat ettiği tarihte anne ve babasının hayatta oldukları nüfus aile kaydı ile sabittir. Hükme esas alınan aktüer raporda, dava dışı anne ve babaya pay ayrılmadığı anlaşılmıştır. Dairemizce yukarıda belirtilen pay esasına göre desteğin anne ve babasına pay ayrılması ve tazminat hesabında gözönüne alınması gerekir.
Bu durumda mahkemece; Dairemiz"in yerleşik uygulamaları ile belirlenen ve yukarıda ifade olunan destek payları esas alınmak suretiyle, davacıların talep edebileceği tazminat miktarının belirlenmesi için bilirkişiden ek rapor alınarak sonucuna göre karar verilmesi gerekirken, eksik incelemeyle yazılı olduğu şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiştir.
3-Davacılar vekilinin hükmedilen manevi tazminat miktarına ilişkin temyiz sebebleri yönünden, Borçlar Kanunu"nun 47. maddesi (TBK 56. mad) hükmüne göre hakimin özel halleri göz önünde tutarak manevi zarar adı ile hak sahibine verilmesine karar vereceği bir para tutarı adalete uygun olmalıdır. Hükmedilecek bu para, zarara uğrayanda manevi huzuru doğurmayı gerçekleştirecek tazminata benzer bir fonksiyonu olan özgün bir nitelik taşır. Bir ceza olmadığı gibi, mamelek hukukuna ilişkin zararın karşılanmasını da amaç edinmemiştir. O halde, bu tazminatın sınırı onun amacına göre belirlenmelidir. Takdir edilecek miktar, mevcut halde elde edilmek istenilen tatmin duygusunun etkisine ulaşmak için gerekli olan kadar olmalıdır. 22.06.1966 günlü ve 7/7 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararı"nın gerekçesinde, takdir olunacak manevi tazminatın tutarını etkileyecek özel hal ve şartlar da açıkça gösterilmiştir. Bunlar her olaya göre değişebileceğinden hakim bu konuda takdir hakkını kullanırken ona etkili olan nedenleri de karar yerinde objektif ölçülere göre isabetli bir biçimde göstermelidir.
Hakimin bu takdir hakkını kullanırken, ülkenin ekonomik koşulları, tarafların sosyal ve ekonomik durumları, paranın satın alma gücü, tarafların kusur durumu, olayın ağırlığı, olay tarihi gibi özellikleri göz önünde tutması ve buna göre manevi tazminat takdir edilmesi gerektiği açıkça ortadadır. (HGK 23/06/2004, 13/291-370)
Yukarıda belirtilen hususlar ve desteğin kazanın meydana gelmesinde kusurunun bulunmadığı gözönüne alınarak davacılar için takdir olunan manevi tazminatın az olduğu görülmüş ve hakkaniyete uygun bir manevi tazminata hükmedilmek üzere kararın bozulması gerekmiştir.
SONUÇ:Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davalılar ... Hayvancılık Taş. Mad. Turizm İnş. Taah. Tem. Hiz. San. ve Tic. A.Ş. ile ... vekilinin sair temyiz itirazlarının REDDİNE, (2) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davalılar ... Hayvancılık Taş. Mad. Turizm İnş. Taah. Tem. Hiz. San. ve Tic. A.Ş. ile ... vekilinin ve (3) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davacılar vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davacılar ile davalılar ... Hayvancılık Taş. Mad. Turizm İnş. Taah. Tem. Hiz. San. ve Tic. A.Ş. ile ..."e geri verilmesine 16/03/2021 gününde oybirliğiyle karar verildi.
